10 maddede Doğu Türkistan meselesi
5,322Çin 2014 yılında ortaya koyduğu “Bir Kuşak Bir Yol” projesiyle; gücünü dünyaya yayma politikasının ilk resmi haberini verdi. Bu proje ile Çin, “Dünya’nın yeni gücü” olma rüyasını düşlemekte. Konumuyla da adeta bir coğrafya mahkûmu olan Doğu Türkistan, Çin’in bu yayılmacı politikasının ilk durağı oldu.
Doğu Türkistan’ın, tarihi, kültürü, dini ve dili bakımından Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ve Türkiye ile bir bütündür. Çin ise, Doğu Türkistan gibi hassas bölgenin sadece siyasi anlamda kendisine bağlı olmasından rahatsız, bu baskıların ve asimile politikalarının, soykırımların sebeplerinden biri de bu rahatsızlıktan kaynaklı.
Çin dünyanın en kalabalık nüfusuna sahip ülke konumunda. Çin’in bu kalabalık nüfusu, Çin’in karşısında azınlık konumunda kalan Orta Asya Türk Cumhuriyetleri için bir tehditti. Ancak Çin sanıldığı gibi homojen bir yapıya sahip değil. Özellikle, farklı bir ırktan oluşan Doğu Türkistan’ı asimile edebilmek için, yıllardır, bölgeye çok sayıda, Çinli nüfus yerleştirdi. Çin tarafından verilen özel ilaçlarla Doğu Türkistan’da doğum oranı hızla düşüş gösteriyor. Uygur kadınların zorla Çinli erkeklerle evlendirilmesi politikası da tansiyonları yükselten hadiselerin biri oldu.
Bu yükselen tansiyonlar; bölgede çatışma riskini arttırdı. Bölgedeki bu risk, Çin’in temel çıkarlarıyla zıt düşüyor. Bu nedenle, Çin’in ilk görevi Doğu Türkistan’ı istikrara kavuşturması lazım. İstikrara kavuşturmanın en ilkel yolu ise; baskıcı politikadır. Çin’de bunu yapmaktadır.
Doğu Türkistan neden önemli?
Doğu Türkistan ne zamandan itibaren Çin’in ana hedefi haline geldi?
Doğu Türkistan’daki soykırımın sebepleri nedir?
Çin’in hedefi sadece Doğu Türkistan mı?
Doğu Türkistan’ın işgaliyle Çin neler elde edecek?
Doğu Türkistan ve önemini anlatan bu programımız yukardaki soruların cevaplarını da içermekte.